Üretken yapay zekanın (AI) işe alım, yetenek gelişimi ve diğer İK süreçleri üzerindeki etkisine bir bakmak istedik.
Şu sıralar her yerde karşımıza çıkan ve hızla gelişen ChatGPT, çalışma şeklimiz üzerindeki etkileri gerçek zamanlı olarak ortaya çıktıkça söylemler hız kazanıyor.
İK profesyonellerinin işini birçok yönden kolaylaştırması beklenen ChatGPT’nin etkisinin en güçlü ve en hızlı şekilde görüleceği alan ise İK birimlerindeki işe alım süreçleri olacak.
The Future of Talent Institute’un kurucusu ve başkanı Kevin Wheeler, “ChatGPT’nin yapabileceklerinin gerçek sınırı sizin hayal gücünüz,” diyor. “Bu nedenle Microsoft OpenAI ChatGPT'ye milyonlarca dolar yatırım yapıyor ve neredeyse tüm işe alım şirketleri ya Microsoft ile müzakere halinde ya da çoktan bir sözleşme imzalamış durumdalar."
ChatGPT, işe alım alanında özgeçmişlerin elenmesine, çalışan adaylarıyla iletişim kurulmasına ve mülakat soruları ile iş tanımlarının hazırlanmasına yardımcı olabilir.
Wheeler, “İşe alım uzmanlarının ve yöneticilerinin zorlandığı konuların başında dikkat çekici iş tanımları yazmak geliyor," diyor ve ekliyor: “İş tanımlarının yazımı sıkıcı bir iş; bu yüzden işe alım uzmanları şimdiden bu iş için ChatGPT’yi kullanmaya başladılar bile.”
Ancak iş tanımlarının ne kadar iyi yazıldığından bağımsız olarak ChatGPT'nin önemli fark oluşturabileceği asıl alan, başvurulardan sonraki süreçler.
“Hiç şüphe yok ki özgeçmişler değerlendirilirken karar verme süreçleri birçok önyargıyla etkileniyor. ChatGPT'nin bu konuda insanlardan daha iyi olup olmayacağını bilmiyorum; ancak bazı algoritmaların nihayetinde olumlu anlamda daha seçici olabileceğini düşünüyorum.”
Wheeler, ChatGPT’den adayların isimlerine değil becerilerine bakmasının istenebileceğini belirtiyor. Özgeçmişlerden isimleri çıkarmak, daha önyargısız değerlendirilmelerini sağlayabilir.
“İnsanlar bazen önyargılarının (hatta bilinçsiz önyargılarının) karar verme süreçlerini etkilemesine izin veriyor,” diyen PwC’nin baş ürün ve teknoloji sorumlusu Joe Atkinson, yapay zekanın ürettiği verilerin de büyük ölçüde sayısız insan kararının ve eyleminin çıktılarından oluştuğunu ve maalesef bu önyargıları yansıtabilecek veya içerebilecek veri havuzlarına dayandığına dikkat çekiyor.
Wheeler, "algoritmalarla yapılan bazı devasa hatalar olduğunu" kabul ediyor ve yeni işe alımları taramak için bir algoritma kullanan ve yanlışlıkla tüm kadınları eleyen Workday ve Amazon’a işaret ediyor.
"Bunun nedeni, yapay zekanın geçmiş verilere dayanmasıydı. Bu yüzden yapay zeka, Amazon'da belirli bir alanda, yani teknoloji alanında, geçmişte işe alınanların tüm verilerini araştırdı ve bunların büyük bir kısmı da erkekti. Bu verilere bakarak sadece erkeklerin işe alınmasının istendiği varsayımında bulundu."
“Evet, bazı kişiler işini kaybedecek. Ancak potansiyel olarak daha geniş bir alanda veya farklı iş türlerinde İK uzmanı ihtiyacı devam edecek.” - Kevin Wheeler
Öğrenme ve gelişim
ChatGPT, harika kurum kültürlerinin temel bileşenleri olan adil ücret ve terfiler konusunda da daha hakkaniyetli iş yerleri oluşturmaya yardımcı olabilir.
Sosyolog ve “The Secrets to Happiness at Work” [İşyerinde Mutluluğun Sırları] kitabının yazarı Tracy Brower “ChatGPT, kimlerin terfi aldığı, organizasyonda ne kadar süre kaldığı ve ücret seviyeleriyle ilgili daha ileri analizleri nasıl yapabilir?” sorusunu yöneltiyor.
“ChatGPT, organizasyonumuz için büyük veriler üzerinden analiz ve yorumlar yapabilecek olsa da, hangi soruların sorulması gerektiğini düşünecek kişiler yine de İK uzmanları.”
ChatGPT ayrıca çalışanlara sunulacak eğitim ve geliştirme programlarında da yardımcı olabilir.
Yapay zeka, organizasyon içinde yeni açılan roller için gerekli becerilere sahip çalışanları tespit edebilir ve onlara, daha önce hiç sahip olmadıkları fırsatları sunabilir. Örneğin yeni bir pazarlama yöneticisi arıyorsanız, yazma becerilerine sahip olduğunu bilmediğiniz birini bulmanıza yardımcı olabilir.
Wheeler, yapay zekanın “paralel becerilere baktığını” söylüyor. “Şu anda yapmadığınız ama becerilerinizin uyuştuğu hangi görevleri üstlenebileceğinize bakıyor."
Reejig şirketi, yetenekli çalışanların mevcut becerilerini geliştirmesi veya yeni beceriler edinmesi için çalışanların becerilerini tarayarak şirket içi mobilite çabalarına yardımcı olacak bir yazılım geliştirmek için kendi AI teknolojisini kullanıyor.
Wheeler şirket içi hareketlilik konusunda yapay zeka kullanımının epey popüler hale geldiğini söylüyor.
Daha yüksek verimlilik
ChatGPT, prosedür ve politika kılavuzlarının ve SSS’lerin yazımı gibi rutin görevleri otomatikleştirerek İK ekiplerinin verimliliğini artırmak için kullanılabilir ve daha yaratıcı, yenilikçi ve stratejik konulara odaklanmak için ihtiyaç duyduğunuz zamanı sağlayabilir.
Joe Atkinson, “Düşük değerli görevleri üzerinizden atarak daha etkili işler yapmaya daha çok vakit ayırmak, çalışanları nasıl destekleyeceğinizi yeni baştan tasarlamak için fırsatlar oluşturacaktır," diyor.
“Teknoloji, çalışanların görece rutin ve temel taleplerinin bazılarına cevap verebilir. Bu da çalışanlarda daha fazla söz sahibi oldukları duygusu oluşturarak ihtiyaç duydukları yanıtları hızlı bir şekilde almalarını sağlayabilir ve yaşadıkları hayal kırıklıklarını azaltabilir.”
Wheeler’a göre teknoloji, yeni işe alınan çalışanlara işe başlamalarından önce rutin iletişimler göndererek işe başlatma süreçlerine ve organizasyon, CEO, organizasyon şeması veya şirket içi el kitabı hakkındaki sık sorulan soruların yanıtlarını almalarına yardımcı olabilir.
Wheeler, içeriği kişiselleştirmek için yine de bir İK uzmanına ihtiyaç duyulacak olsa da “en büyük avantaj, yapay zekanın size bir başlangıç şablonu sunması,” diyor.
Brower da onunla aynı fikirde: “Önünde boş bir kağıtla kalakalma sorununa çözüm getiriyor. Size bir başlangıç noktası sunuyor. Ancak İK uzmanları nüansları tespit ederek kültürleri için neyin en iyi olduğunu ve tüm bunları en iyi nasıl iletebileceklerini ve en iyi nasıl konumlandırabileceklerini özelleştirme konusunda kritik bir role sahip."
ChatGPT, İK ekiplerinin verimliliğini artırmaya yardımcı olabilecek olsa da, insanların yerini alacağı ve işleri ortadan kaldıracağı konusunda endişeler bulunuyor.
Brower’a göre asıl korkutucu olan da bu: “Zamanımın büyük bir kısmı iş tanımları yazmakla geçiyorsa ve gelip bana artık bunu yapmama gerek kalmadığını söylerseniz, ben ne iş yapacağım? Bence çalışanlara güvence vermemiz, mevcut becerilerini geliştirmelerini sağlamamız ve şu anda iş tanımları dahilinde olmayan başka görevlere hazırlamamız gerekiyor.
Rutin görevler ChatGPT'ye devredilirse, bu çalışanlar bu işler için harcadıkları zamanı liderlerle daha fazla koçluk yapmaya, yetenek stratejisi çalışmalarına veya ekonomistlere göre önümüzdeki yedi ila on yıl boyunca devam etmesi beklenen yetenek açığına çözüm olarak yeni ve yaratıcı işe alım fikirleri üretmeye ayırabilir.”
Dünya Ekonomik Forumu, yapay zekanın 2025 yılına kadar 85 milyon çalışanın işini elinden alacağını ama buna karşın 97 milyon yeni iş alanı oluşturacağını tahmin ediyor. Bu da net 13 milyonluk bir artış demek. Bu işlerden bazıları, talep gören bir beceri haline gelen ChatGPT’nin nasıl kullanılacağını öğrenmek olabilir. İş dünyası liderlerinin yüzde 90'ı ChatGPT’nin nasıl kullanılacağını bilmenin iş arayanlar için faydalı bir beceri olduğunu düşünüyor.
Wheeler, ChatGPT'nin iş hayatındaki işlevini “buldozerin yol yapım çalışmalarındaki işlevine” benzetiyor: Binlerce kişiyi işinden etti ama aynı zamanda yeni işler oluşturdu.
“Kürekle çalışan onca insandan bazıları buldozer kullanmayı öğrendi, bazılarıysa o alanda farklı beceriler edindi ve bence aynı şey işe alımda alanında da olacak. Evet, bazı kişiler işini kaybedecek. Ancak potansiyel olarak daha geniş bir alanda veya farklı iş türlerinde İK uzmanı ihtiyacımız devam edecek.”
Atkinson, üretken yapay zeka da dahil herhangi bir teknolojinin bir insanın yerini tamamen alabileceği günlere daha çok zaman olduğunu söylüyor:
“Yaratıcı yapay zekanın işimizi kolaylaştıracağı kullanım alanlarının genişlediğini görmeye devam edeceğiz. Ancak işverenlerin hala yetenekli çalışanları çekmek ve elde tutmak için rekabet ettiği bir dünyada, özellikle İK alanında olmak üzere insan bağlantılarını korumak, gelecekte önemini yitirmek şöyle dursun, muhtemelen daha önemli hale gelecek.”
Daha iyi bir iş gücü oluşturun
Çalışanların organizasyonunuzda gelişme ve büyüme becerileri konusunda ne düşündüklerine dair verilere sahip olmak için Great Place To Work® Sertifikası™ sürecinizi hemen şimdi başlatın.
